اعتبار سنجی چیست؟

اگر به فکر محاسبه نمودن ریسک اعتباری فردی هستید و می خواهید سوابق مالی او را بررسی کنید، می توانید از طریق اعتبار سنجی این کار را انجام دهید. به این ترتیب متوجه می‌شوید که آیا فرد مورد نظر توانایی مدیریت کردن بدهی ها و دارایی های خود را دارد یا این که می تواند اقساط وام را به موقع پرداخت کند یا قادر به این کار نیست.

 برای انجام این کار می‌توانید از فرمول‌های استانداری استفاده کنید که به واسطه گزارش اعتبارسنجی قابل انجام هستند. اگر پس از اعتبارسنجی، رتبه فرد مناسب باشد، نشان می دهد که فردی که قصد دارید اعتبار حساب او را به دست بیاورید، قبلاً در پرداخت اقساط خوش قول بوده و مشکلی از نظر پرداختی‌ها ندارد.

اما اگر رتبه به دست آمده کم باشد، نشان از سابقه بد صاحب حساب دارد. به این صورت ممکن است این فرد سابقه چک های برگشتی داشته باشد یا قبلاً ورشکسته شده باشد. همین باعث ثبت یک سابقه منفی در سیستم بانکی برای او شده است. گاهی اوقات نیز عدم پرداخت بدهی های مالیاتی، باعث می شود که رتبه اعتبار سنجی افراد کاهش پیدا کند.

نحوه اعتبار سنجی یا رتبه اعتبار

رتبه اعتبار، نشان دهنده بد حساب بودن یا خوش حساب بودن افراد در زمینه ارائه پرداخت اقساط وام یا انجام تعهدات مالی است.

• در صورتی که عدد رتبه اعتباری از 0 تا 900 باشد، نشان می دهد که فرد مورد نظر در شبکه بانکی وضعیت خوبی دارد و ریسک معامله با این فرد پایین است.
• اگر رتبه فرد مورد نظر از 599 تا 900 باشد، ریسک معامله با این فرد خیلی پایین یا پایین است.
• اگر این عدد از 539 تا 579 باشد، نشان می‌دهد که معامله با این فرد دارای ریسک متوسط است.
• افرادی که رتبه اعتبارسنجی آن ها از 479 تا 519 باشد، ریسک معامله با آن ها بالاست.
• افرادی که رتبه بندی آن ها از 419 تا 459 باشد، ریسک خیلی بالایی برای معامله دارند.

شاخص‌های اعتبار سنجی

شاخص های اعتبارسنجی می‌توانند بر محاسبه نمرات اعتباری تاثیر داشته باشند. وام دهندگان معمولاً با توجه به این فاکتور ها، تصمیم می گیرند که به فرد مورد نظر وام بدهند یا به خاطر رتبه اعتباری پایین، از ارائه وام خودداری کنند.

اگر شما هم قصد داشته باشید ضامن فردی شوید تا وام بگیرد، می توانید در سامانه اعتبارسنجی، مشخصات فرد مورد نظر را وارد کنید تا بتوانید رتبه اعتباری او را به دست بیاورید. از جمله شاخص ها و فاکتورهایی که روی رتبه اعتباری تأثیر دارند، می توان به موارد زیر اشاره نمود.

تاریخ پرداخت

یکی از مهمترین فاکتورهایی که برای اعتبار سنجی به آن توجه می شود، این است که فرد مورد نظر اقساط پرداخت شده نداشته باشد. اگر حتی یک قسط از اقساط وام پرداخت نشده باشد، می تواند تاثیر منفی روی رتبه اعتباری داشته باشد و باعث شود وام دهندگان به شما وام ندهند.

میزان اعتبار استفاده شده

این فاکتور نشان می‌دهد که شما در حال استفاده از مزایای صندوق‌های غیر نقدی هستید یا خیر، یا این که نشان می دهد در حال حاضر تا چه میزان به صندوق های غیر نقدی وابسته هستید.

ترکیب رتبه اعتباری

افرادی که هنگام اعتبارسنجی، رتبه بالایی بدست می آورند، بر اساس مدل های امتیازدهی، اعتبار حساب آن ها بر اساس انواع حساب و تعداد آن ها بررسی می شود. به همین خاطر وام دهندگان از ترکیب رتبه های اعتباری استفاده می کنند تا متوجه شوند فرد مورد نظر درگذشته در کدام یک از حساب های خود بدهی داشته و نحوه برخورد با آن بدهی به چه صورت بوده است.

استعلام دقیق

در صورتی که گزارش های اعتباری جدی و دقیقی در پرونده فردی ثبت شوند، نتایج این اعتبار سنجی ها تا دو سال در پرونده مالی فرد باقی می ماند. همین امر هم می تواند روی رتبه اعتباری تاثیر منفی داشته باشد. اطلاعات منفی پرداخت نکردن اقساط، از دست دادن حق بیمه، حساب های بلوکه شده و … جزو اطلاعات منفی هستند که روی پرونده اعتباری هرکس تاثیر دارند. این موارد می توانند به وام دهندگان اثبات کنند که آیا ریسک اعتباری برای پرداخت وام به شما بالا است یا می توانند به شما اعتماد کنند. معمولاً این اطلاعات به مدت ۷ سال در پرونده هر فرد باقی می ماند. پس اگر هرگونه اطلاعات منفی در حساب های شما باشد، می تواند رتبه شما را کاهش دهد.

استفاده کنندگان از سامانه اعتبارسنجی چه کسانی هستند؟

در گذشته تنها بانک ها و موسسات معتبر مالی می‌توانستند از سامانه اعتبارسنجی استفاده کنند و رتبه اعتباری هر فردی را در سیستم‌های بانکی بررسی کنند، اما در حال حاضر هر کس می‌تواند با استفاده از روش های گوناگون این کار را انجام دهد. چه شما بخواهید وضعیت اعتباری خودتان را مورد بررسی قرار دهید، چه برای فرد دیگری قصد دارید این کار را انجام دهید، می توانید در سایت صیاد بانک اقدام به استعلام رتبه اعتباری یا اعتبار سنجی نمایید. برای این کار دسترسی به کد ملی و شماره تلفن فرد مورد نظر نیاز است. همچنین باید هزینه ای بسیار ناچیز بپردازید که در قبال اطمینان خاطر از بالا بودن رتبه اعتباری ارزش بالایی دارد.